Khái niệm công nghiệp hóa hiện đại hóa? Việt Nam bắt đầu công nghiệp hóa từ khi nào?

Trong bối cảnh nền kinh tế hội nhập sâu rộng như hiện nay, thuật ngữ “công nghiệp hóa hiện đại hóa” đã trở nên thật quen thuộc và gần gũi đối với mỗi chúng ta. Công nghiệp hóa hiện đại hóa đã góp phần thúc đẩy kinh tế và nâng cao đời sống người dân Việt Nam ta rất nhiều.
Vậy thì khái niệm công nghiệp hóa hiện đại hóa là gì? Việt Nam bắt đầu công nghiệp hóa từ khi nào và nội dung công nghiệp hóa ra sao? Theo dõi bài viết của giasuglory.edu.vn để biết thêm chi tiết nhé.

Khái niệm công nghiệp hóa hiện đại hóa

Công nghiệp hóa hiện đại hóa là gì?

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa là quá trình chuyển đổi căn bản, toàn diện các hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ và quản lý kinh tế – xã hội, từ sử dụng sức lao động thủ công là chính sang sử dụng một cách phổ biến sức lao động với công nghệ, phương tiện, phương pháp tiên tiến hiện đại; dựa trên sự phát triển của công nghiệp và tiến bộ khoa học công nghệ nhằm tạo ra năng suất lao động cao.

Mục đích của công nghiệp hóa là gì?

Mục đích của công nghiệp hóa là tâng cao năng suất lao động xã hội. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa là quá trình chuyển đổi căn bản, toàn diện mọi hoạt động kinh tế, quản lý kinh tế xã hội từ việc sử dụng sức lao động thủ xông sang sức lao động với phương tiện, công nghệ, phương pháp tiên tiến hiện đại. Qua đó giúp thúc đẩy năng suất lao động xã hội ngày một tăng cao.

Ví dụ về công nghiệp hóa hiện đại hóa

Trong lĩnh vực nông nghiệp, nếu chỉ đặt ra mục tiêu CNH nông nghiệp ; tức là, đem máy móc vào sản xuất nông nghiệp vậy thì chưa đủ,  và có thể bị lạc hậu so với thế giới ; bởi, các nước phát triển họ đã từng bước hiện đại hóa máy móc sản xuất nông nghiệp rồi.

Những máy móc hiện đại dựa trên thành tựu khoa học công nghệ cao, tin học hóa, tự động đóa được áp dụng, mang lại năng suât cao. Vì vậy, để tránh tụt hậu, chúng ta phải công nghiệp hóa gắn liền với Hiện đại hóa nông nghiệp ; áp dụng máy móc để công nghiệp hóa, và  máy móc đó phải có tính hiện đại.

Hay như mục tiêu lĩnh vực an ninh quốc phòng, chúng ta phải từng bước hiện đại hóa quân đội, để bắt kịp với trình độ thế giới. Có như vậy chúng ta mới có khả năng bảo vệ được, bờ cõi.

Việt Nam bắt đầu công nghiệp hóa từ khi nào?

Như vậy bạn đã biết khái niệm công nghiệp hóa hiện đại hóa, vậy thì Việt Nam bắt đầu công nghiệp hóa từ khi nào? Bao giờ?

Công nghiệp hóa ở Việt Nam kéo dài 70 năm từ những năm 1976 (thời điểm mà đất nước đã thống nhất) cho đến năm 2045 (thời điểm mục tiêu Việt Nam trở thành quốc gia có thu nhập cao).

Các giai đoạn công nghiệp hóa ở Việt Nam

Công nghiệp hóa luôn mang tính lịch sử, tức là đối với mỗi quốc gia có điều kiện kinh tế xã hội khác nhau và tại các thời điểm khác nhau thì nội dung công nghiệp hóa có sự khác biệt. Công nghiệp hóa ở Việt Nam được thực hiện trong một chặng đường lâu dài và có những nét đặc trưng riêng.

Quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa ở Việt Nam được chia làm 2 giai đoạn : Thời kỳ trước đổi mới (từ 1960-1986) và thời kỳ Đổi mới (1986 – nay).

Đối với giai đoạn 1 – Thời kỳ Trước Đổi mới (1960-1986)

Nhìn lại lịch sử, Sau khi ký kết hiệp định Giơnevo năm 1954, Pháp rút quân khỏi Việt Nam đất nước chúng ta tạm chia cắt làm 2 miền. Miền Bắc xây dựng CNXH còn Miền Nam ngay sau đó bị Mỹ xâm lược, trở thành thuộc địa kiểu mới.

Tại thời điểm đó, khái niệm CNH không còn là mới mẻ đối với quốc tế, vì rất nhiều quốc gia đã thực hiện CNH thành công. Miền Bắc Việt Nam độc lập, đứng trước câu hỏi sẽ lựa chọn mô hình CNH nào để phát triển đây? Mô hình CNH cổ điển, CHN kiểu Liên Xô  hay CNH của các nước công nghiệp mới -Nics ?

Dĩ nhiên, sau năm 1954, Liên Xô và Trung Quốc tiếp tục ủng hộ cuộc kháng chiến chống Mỹ ở Việt Nam. Việt Nam được coi là mắt xích quan trọng trong hệ thống các nước XHCN bấy giờ. Và tất nhiên, Đảng đã quyết định chọn lựa con đường CNH XHCN kiểu Liên Xô, tại Đại hội III Tháng 9/1960. Mục đích CNH để thực hiện 2 mục tiêu chiến lược: Vừa xây dựng CNXH (ở Miền Bắc) vừa kháng chiến chống Mỹ (ở Miền Nam) giành độc lập dân tộc

Nội dung cơ bản Mô hình CNH nước ta giai đoạn này là Ưu tiên phát triển Công nghiệp nặng. Ví dụ như công nghiệp điện lực, công nghiệp gang thép, công nghiệp chế tạo máy… [Đại hội III (1960), Đại hội IV (1976)]. Trong giai đoạn đó, chúng ta cũng đã nhận được sự giúp đỡ của nước ngoài trong hệ thống các nước XHCN, Miền Bắc dồn toàn lực để đẩy nhanh CNH XHCN.

Tuy nhiên, như các bạn biết, trong điều kiện chiến tranh kéo dài, đường lối Ưu tiên phát triển CN nặng kiểu Liên Xô lại không phù hợp với đặc điểm, điều kiện tình hình ở Việt Nam, nên mô hình CNH XHCN kiểu Liên Xô không thể giúp Việt Nam trở thành nước Công nghiệp như mong đợi, trái lại, nền kinh tế còn lâm vào khủng hoảng sâu sắc.

Đối với giai đoạn 2 – Thời kỳ đổi mới (1986- nay)

Trước khủng hoảng kinh tế kéo dài, nhận thức lại con đường Công nghiệp hóa,  tại Đại hội VI (1986), Đảng đã quyết định điều chỉnh chiến lược. Lúc này, thay vì ưu tiên phát triển Công nghiệp nặng, chúng ta chuyển hướng xác định CNH phải thực hiện qua nhiều giai đoạn, mà giai đoạn đầu cần tập trung vào nông nghiệp và công nghiệp nhẹ, để đẩy lùi khủng hoảng kinh tế, giai đoạn sau là đẩy mạnh công nghiệp, nâng cao tỷ trọng của ngành công nghiệp.

Đây được coi là sự điều chỉnh chiến lược quan trọng bởi, rõ ràng, chiến lược Công nghiệp hóa kiểu Liên Xô « ưu tiên phát triển CN nặng » không phù hợp với đặc điểm hoàn cảnh của Việt Nam.

Đến đầu thập kỷ 90, Liên Xô tan rã, nhiều nước phát triển trên thế giới từng bước hiện đại hóa nền sản xuất. Nhân loại bước sang cuộc chạy đua về trình độ khoa học, kỹ thuật, công nghệ hiện đại. Để tránh tụt hậu, một lần nữa Việt Nam phải nhìn nhận lại, chiến lược công nghiệp hóa của mình. Để rút ngắn khoảng cách với các nước công nghiệp đi trước, Việt Nam không chỉ CNH đơn thuần mà chuyển thành Công nghiệp hóa, hiện đại hóa (tức là Công nghiệp hóa theo hướng hiện đại).

Nội dung công nghiệp hóa ở nước ta là gì?