Hệ số co giãn của cầu theo giá, theo thu nhập và theo hàng hóa liên quan là gì? Đây là chủ đề kinh tế vĩ mô quan trọng để giúp các nhà kinh tế nắm bắt rõ xu hướng thị tường và có nhiều cơ hội kinh doanh thành công, phát triển. Cùng giasuglory.edu.vn tìm hiểu tất tần tật trong bài viết này để hiểu hơn nhé.
TÓM TẮT
- 1 Độ co giãn của cầu là gì?
- 2 Hệ số co giãn của cầu theo giá, theo thu nhập và theo hàng hóa liên quan
- 3 Ví dụ về độ co giãn của cầu theo giá
- 4 Độ co giãn của cầu theo giá được xác định bởi gì?
- 5 Độ co giãn của cầu theo giá = – 2 có nghĩa là gì?
- 6 Độ co giãn của cầu theo giá = – 3 có nghĩa là gì?
- 7 Nếu độ co giãn của cầu theo giá của sản phẩm a là -4 thì điều đó có ý nghĩa là gì?
- 8 Kết luận chung về hệ số co giãn của cầu theo giá, theo thu nhập và hàng hóa liên quan
- 9 Kết lại
Độ co giãn của cầu là gì?
- Độ co giãn của cầu là khái niệm quan trọng trong linh vực kinh tế học
Theo nhiều nhà kinh tế học, độ co giãn của cầu là đại lượng đặc trưng cho phản ứng cầu trước sự thay đổi của một vài biến khác. (Theo wikipedia)
Hệ số co giãn của cầu theo giá, theo thu nhập và theo hàng hóa liên quan
Độ co giãn của cầu theo giá
Độ co giãn của cầu theo giá được hiểu là phần trăm biến đổi lượng cầu khi mà giá cả sản phẩm hàng hóa nhất định thay đổi `1%.
Ví dụ như tăm tre chẳng hạn; đường cầu tăm tre sẽ gần thẳng đứng, nó thể hiện là cho dù giá tăm có tăng gấp đôi thì lượng cầu tăm tre cũng không suy giảm là bao do phần tăng thêm không ảnh hưởng nhiều tới người tiêu dùng. Hay đối với những hàng hóa ta rất ít khi dùng hoặc bắt buộc phải dùng thì nó cũng sẽ dốc.
Đối với lương thực thực phẩm thì người tiêu dùng nhạy cảm hơn do phải dùng hàng ngày. Khi giá một mặt hàng như thịt lợn chẳng hạn tăng lên thì lượng cầu sẽ giảm xuống; vì hoặc là không ăn hoặc là mua các mặt hàng thay thế như thịt bò, thịt gà.
Ta gọi cái này là hệ số co giãn và có công thức:
Hệ số co giãn của cầu theo giá 
được định nghĩa bằng % thay đổi của lượng cầu chia cho % thay đổi giá của giá với giả đinh các yếu tố khác không thay đổi.
Hệ số co giãn là một số âm do giá và sản lượng có mối quan hệ nghịch chiều. Giá tăng thì lượng cầu giảm mà giá giảm thì lượng cầu tăng; ví dụ nếu giá đều chỉnh tăng 5% thì lượng cầu sẽ điều chỉnh giảm nên nó là số âm ví dụ -10%. Hệ số co giãn của cầu theo giá là một số giá trị tuyệt đối nhưng ngầm định đó là số âm.
Công thức tính hệ số co giãn của cầu theo giá
- Công thức tính hệ số co giãn của cầu theo giá dễ dàng áp dụng và tính toán
Nếu cầu có công thức P = b + a.Q ( chú ý là đôi khi ta viết ngược lại Q=c+d.P; về bản chất là không sao; quan trọng là Q và P phải nghịch đảo có nghĩa là hệ số a hay d phải là số âm). Công thức tính độ co giãn của cầu theo giá như sau:
(Trong công thức này vì là P=b+aQ nên sẽ là 1/a; còn nếu công thức của cầu là Q=c+dP thì sẽ là 
= d*(P/Q)
Các trường hợp của hệ số co giãn cầu
- 0< < 1: Cầu không co giãn, đường cầu dốc: % thay đổi trong lượng cầu ít hơn % thay đổi trong lượng giá
- > 1: Cầu co giãn, đường cầu thoải: % thay đổi trong lượng cầu nhiều hơn % thay đổi trong giá.
- = 1: Cầu co giãn đơn vị (% thay đổi của giá và % thay đổi của lượng cầu bằng nhau): sự thay đổi % trong lượng cầu bằng % thay đổi trong lượng giá (Tử số và mẫu số bằng nhau)
- = 0: Cầu hoàn toàn không co giãn, đường cầu thẳng đứng: lượng cầu không thay đổi khi giá thay đổi
- = ∞: Cầu hoàn toàn co giãn, đường cầu nằm ngang: Khi lượng cầu thay đổi rất lớn mà giá không thay đổi.
Hệ số co giãn của cầu theo thu nhập
- Sự thay đổi về thu nhập ảnh hưởng sâu sắc đển lượng cầu hàng hóa sản phẩm
Khác với độ co giãn của của cầu theo giá, co giãn của cầu theo thu nhập như sau:
Độ co giãn của cầu theo thu nhập đo lường mức độ lượng cầu phản ứng về một loại hàng hóa nhất định trước những thay đổi của thu nhập. Xét trong điều kiện những yếu tố khác không có sự thay đổi. Nó cho ta biết nếu như điều kiện khác giữ nguyên, thu nhập tăng 1% thì cầu sẽ tăng hoặc giảm bao nhiêu %?
Và bởi vì là thước đo mức độ thay đổi cầu khi thu nhập thay đổi, cho nên độ co giãn của cầu theo thu nhập cho ta biết những thông tin về triển vọng kinh doanh sản phẩm hàng hóa nào đó trong tương lai.
Tính hệ số co giãn của cầu theo thu nhập như sau:
εY = ΔQ/ ΔY × Y/Q
Với:
- εY: hệ số co giãn thu nhập của cầu
- ΔQ: sự thay đổi của cầu do thay đổi thu nhập
- ΔY: Sự thay đổi của thu
Co giãn của cầu theo hàng hóa liên quan (co giãn chéo)
- Hàng hóa bổ sung: Là những hàng hóa khi sử dụng phải sử dụng cùng nhau như xe với xăng xe, bếp gas với gas, tivi với giá điện,….
- Hàng hóa thay thế: Hàng hóa thay thế là hàng hóa khi mà lợi ích mang lại khi sử dụng tương đối giống nhau như Coca và Pepsi; như máy giặt Mitsu và máy giặt samsung,…
Cầu co giãn là % thay đổi lượng cầu hàng hóa này chia cho % thay đổi của giá hàng hóa liên quan.
Công thức tính hệ số co giãn của cầu theo hàng hóa
- X và Y là hai hàng hóa bổ sung: Khi giá X tăng thì lượng cầu Y sẽ giảm (khi giá gas tăng thì cầu bếp gas giảm) :
< 0 - X và Y là hai hàng hóa thay thế: Khi giá X tăng thì lượng cầu Y tăng (khi tăng giá Pepsi thì Coca sẽ bán được nhiều hơn): > 0
Các yếu tố ảnh hưởng tới hệ số co giãn
- Tính chất thay thế của hàng hóa: ví dụ thay vì ăn thịt lợn thì có thể ăn thịt bò.
- Thời gian: càng dài thì cầu sẽ càng co giãn vì với thời gian dài thì người ta sẽ tìm thấy sản phẩm thay thế do vậy có nhiều lựa chọn hơn là với một khoảng thời gian ngắn.
- Tỷ trọng hàng hóa trong thu nhập của người tiêu dùng càng cao thì cầu càng co giãn. Giống như trường hợp của tăm tre, do tỷ trọng quá thấp nên ta không quan tâm tới; nhưng nếu là thịt lợn hay gạo thì vấn đề lại khác hẳn.
Ví dụ về độ co giãn của cầu theo giá
- Ví dụ thực tiễn sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về độ co giãn của cầu theo giá
Độ co giãn của cầu theo giá có thể thấy rất nhiều ví dụ thực tế. Đơn giản nhất là khi tỷ lệ ngân sách cho hàng hóa càng tăng thì độ co giãn của cầu theo giá sẽ càng lớn. Ví dụ mỗi tuần Nam dành 60.000 đồng để uống nước ngọt, nếu giá mỗi chai tăng lên khoảng 10.000 đồng – 12.000 đồng thì anh Nam vẫn có thể tiếp tục uống.
Độ co giãn của cầu theo giá được xác định bởi gì?
Độ co giãn của cầu theo giá được xác định bởi trị tuyệt đối của thương số, giữa phần trăm cầu thay đổi chia phần trăm giá thay đổi. Khi cầu co giãn, mức giá hàng hóa tăng lên 1% sẽ khiến cho cầu giảm hơn 1%. Nếu như cầu là co giãn đơn vị thì lượng cầu giảm 1% khi giá hàng tăng 1%.
Độ co giãn của cầu theo giá = – 2 có nghĩa là gì?
Hệ số co giãn của cầu theo giá =-2 có nghĩa là sự thay đổi của giá hàng hóa sản phẩm lớn gấp 2 lần so với sự thay đổi về cầu.
Độ co giãn của cầu theo giá = – 3 có nghĩa là gì?
Hệ số co giãn của cầu theo giá =-2 có nghĩa là sự thay đổi của lượng cầu nhỏ hơn 3 lần so với sự thay đổi về giá hàng hóa, sản phẩm.
Nếu độ co giãn của cầu theo giá của sản phẩm a là -4 thì điều đó có ý nghĩa là gì?
Nếu độ co giãn của cầu theo giá của sản phẩm a là -4 thì điều đó có ý nghĩa là: sự thay đổi của lượng cầu nhỏ hơn 4 lần so với sự thay đổi về giá hàng hóa, sản phẩm.
Kết luận chung về hệ số co giãn của cầu theo giá, theo thu nhập và hàng hóa liên quan
- Dưới góc độ hình học thì co giãn thể hiện độ dốc của đường cầu .
- Nếu đường cầu không dốc thì nó song song với trục sản lượng; người ta gọi là co giãn hoàn toàn.
- Nếu đường cầu thẳng đứng thì nó song song với trục giá; người ta gọi là hoàn toàn không co giãn.
- Nếu biến động của giá ít gây ảnh hưởng tới sản lượng thì gọi là không co giãn.
- Nếu biến động của giá gây ảnh hưởng nhiều tới sản lượng thì gọi là co giãn.
- Nếu biến động của giá gây ảnh hưởng đúng bằng với biến động của sản lượng thì gọi là co giãn đơn vị.
- Ý nghĩa của hệ số co giãn là nó thể hiện mức độ ảnh hưởng của biến động giá tới sản lượng.
- Để tính co giãn tại một điểm của cung hay cầu ta đạo hàm hàm cung cầu theo giá sau đó nhân với P/Q trong đó P và Q là giá và sản lượng tại điểm đó.
- Doanh thu phải tính theo hàm cầu nên độ co giãn của hàm cầu có ảnh hưởng tới quyết định tăng giảm sản lượng của DN từ đó tác động tới doanh thu.
- Co dãn chéo thể hiện mức độ ảnh hưởng của biến động giá sản phẩm Y ảnh hưởng tới sản lượng của sản phẩm X. Vì vậy công thức tính là đạo hàm của hàm cầu sản phẩm X theo giá nhân với giá sản phẩm Y chia cho sản lượng của X.
Thu nhập càng tăng thì người tiêu dùng ngày càng có khả năng mua vì vậy cùng một mức giá bán lượng cầu sẽ tăng lên. Co giãn của cầu theo thu nhập là % thay đổi lượng cầu chia cho % thay đổi thu nhập và có công thức.
Kết lại
Trên đây là toàn bộ chia sẻ về hệ số co giãn của cầu theo giá, hàng hóa, thu nhập. Xin cám ơn vì đã theo dõi, ủng hộ bài viết của chúng tôi.
