Hai thuộc tính của hàng hóa là gì? Quá trình Sản xuất hàng hóa ra đời dựa trên 2 điều kiện cần và đủ là: Phân công lao động xã hội và tách biệt về mặt kinh tế giữa những người sản xuất. Và một trong những biểu hiện của sản xuất hàng hóa đó chính là sản phẩm sản xuất ra là để trao đổi mua bán. Hay nói cách khác, khi xuất hiện trao đổi mua bán hàng hóa thì có nghĩa sản xuất hàng hóa ra đời.
Vấn đề đặt ra ở đây, là tại sao 1 hàng hóa này lại đổi được cho 1 loại hàng hóa khác. Ví dụ lần trước: 1 con gà – 10 kg táo? Cái gì là thước đo để quy đổi số lượng 1 con gà = 10 kg táo? Bài viết này giasuglory.edu.vn sẽ lý giải thông qua 2 thuộc tính của hàng hóa bạn nhé.
TÓM TẮT
Hàng hóa đặc biệt là gì? Một số loại hàng hóa đặc biệt
Hàng hóa la gì kinh tế chính trị? Hàng hóa đặc biệt la gì kinh tế chính trị? Đây thực sự là những câu hỏi được nhiều người quan tâm và tìm kiếm. Bởi các khái niệm như hàng hóa hay hàng hóa đặc biệt đều là khái niệm cơ bản của bộ môn. Chỉ khi nắm rõ, hiểu kỹ thì mới học tốt được môn học này.
Hàng hóa là gì kinh tế chính trị?
- Một là, Là sản phẩm của lao động
- Hai là, Thỏa mãn nhu cầu nào đó của con người
- Ba là, Thông qua trao đổi mua bán.
Thiếu một trong 3 điều kiện này, thì sản phẩm đó k được coi là hàng hóa.
Tôi lấy ví dụ: Giả sử nhà tôi nuôi một đàn gà. Cứ mỗi dịp họp mặt gia đình đều lấy gà để chế biến thức ăn cho gia đình. Như vậy dù đàn gà là sản phẩm của lao động, thỏa mãn nhu cầu ăn uống của gia đình nhưng không được coi là hang hóa vì không được trao đổi mua bán
Hay như, có những loại sản phẩm có công dụng thiết yếu cho con người như nước tự nhiên, không khí… tuy nhiên, nó không phải là sản phẩm của lao động nên cũng không được coi là hang hóa vì. Chỉ khi, nước và không khí được con người khai thác, tinh lọc, chế biến thành sản phẩm đóng chai, đóng bình oxy… và mang ra thị trường bán; tức là đã có hao phí sức lao động trong sản phẩm và được mua bán thì nó mới được coi là hang hóa.
Hàng hóa đặc biệt là gì?
Hàng hóa đặc biệt chỉ các loại hàng hóa, sản phẩm có tính chất riêng biệt, bao gồm cả sản phẩm không hiện hình như là sức lao động hay dịch vụ,…
Một số hàng hóa đặc biệt như là:
- Hàng hóa sức lao động nhưng với điều kiện là họ phải tự do, chủ động chi phối sức lao động của mình. Họ có thể bỏ sức lao động của họ ra đổi về giá trị nào đó.
- Hàng nguy hiểm như chất dễ gây cháy, chất nổ, chất có tính phóng xạ.
- Hàng có giá trị cao như tiền, vàng bạc, giấy tờ quan trọng.
- Hàng đòi hỏi bảo quản riêng biệt như vắc xin, sinh phẩm, thực phẩm đông lạnh.
- Hàng công nghệ cao như điện thoại, máy tính bảng, chip,…
Tại sao sức lao động lại là hàng hóa đặc biệt?
Trong số các loại hàng hóa đặc biệt thì sức lao động còn đặc biệt hơn bởi nó hình thành từ con người với nhiều nhu cầu phức tạp, đa dạng lẫn vật chất với tinh thần. Công nhân ngoài đáp ứng nhu cầu về vật chất thì còn phải đáp ứng về tinh thần.
Cũng vì con người là chủ thể của sức lao động cho nên việc cung cấp hàng hóa đặc biệt này phụ thuộc vào nhu cầu thực tế của cá nhân với các đặc điểm về: tâm lý, văn hóa, nhận thức, môi trường sinh hoạt, khu vực địa lý.
Ngoài ra, hàng hóa đặc biệt sức lao động tạo ra thặng dư cho toàn xã hội. Nó thể hiện rõ qua cách người lao động tạo ra nhiều hàng hóa có giá trị lớn hơn giá trị của sức lao động nhằm đáp ứng nhu cầu, mục tiêu của người dùng lao động (tư bản).
Giá trị trong kinh tế chính trị là gì?
Trong kinh tế chính trị, giá trị là phạm trù lịch sử được gắn liền với nền sản xuất hàng hóa. Giá trị ở đây chính là nội dung, là cơ sở của giá trị trao đổi. Còn riêng giá trị trao đổi chỉ là hình thức biểu hiện cho giá trị mà thôi.
Nếu giá trị sử dụng là thuộc tính tự nhiên thì giá trị chính là thuộc tính xã hội của hàng hóa.
Ngoài ra, giá trị trao đổi là mối quan hệ về số lượng trao đổi giữa các hàng hóa có giá trị sử dụng khác nhau . Đây là mội trong những khái được được cho là cơ bản nhất của môn kinh tế chính trị Mác – Lênin.
Theo kinh tế chính trị Mác Lênin, sản xuất hàng hóa là gì?
Theo kinh tế chính trị Mác – Lênin, sản xuất hàng hóa là chỉ tổ chức kinh tế mà trong đó, sản phẩm được sản xuất ra không phải để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người sản xuất trực tiếp, mà nó nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của những người khác trên thị trường thông qua trao đổi, mua bán,….
Hai thuộc tính của hàng hóa là gì?
Theo Mác, dù khác nhau về hình thái tồn tại (vật thể hay phi vật thể) thì mọi thứ hàng hóa đều có 2 thuộc tính là Giá trị sử dụng và Giá trị hàng hóa.
Giá trị sử dụng
Giá trị sử dụng là công dụng của hang hóa có thể thỏa mãn nhu cầu nào đó của con người, đó có thể là nhu cầu vật chất hoặc nhu cầu tinh thần, cũng có thể là nhu cầu cá nhân hoặc nhu cầu tiêu dùng cho sản xuất.
Ví dụ: gạo có giá trị sử dụng để ăn, xăng để chạy ô tô, xe máy, bút để viết, điện thoại để liên lạc và giải trí…
Đặc trưng cơ bản của giá trị sử dụng:
- Giá trị sử dụng này do thuộc tính tự nhiên (lý học, hóa học) của yêu tố tham gia cấu thành nên hàng hóa đó quy định. Hàng hóa không phải chỉ có 1 giá trị sử dụng, khi khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển, người ta càng tìm thấy những thuộc tính mới của sản phẩm và sử dụng chúng cho những mục đích khác nhau.
Ví dụ: than đá trước kia chỉ dùng để làm chất đốt ( đun nấu), khi khoa học kỹ thuật phát triển thì người ta thấy rằng nó được dùng làm nguyên liệu cho một số ngành công nghiệp hóa chất, làm chất dẻo, sợi nhân tạo, lọc nước, mặt nạ chống độc… - Giá trị sử dụng là phạm trù vĩnh viễn vì nó tồn tại trong mọi phương thức hay mọi kiểu tổ chức sản xuất.
Ví dụ: Gạo có giá trị sử dụng để ăn. Công dụng này, tồn tại từ trước tới nay; bất kể là từ chế đọ Nguyên thủy, Phong kiên, TBCN hay XHCN… - Giá trị sử dụng của hàng hóa tạo thành nội dung của cải vật chất.
- Giá trị sử dụng không phải cho bản thân người sản xuất hang hóa, mà là cho người người tiêu dùng hàng hóa tức là giá trị sử dụng cho xã hội.
Ví dụ: Chúng ta nuôi gà, sau đó bán cho người khác. Con gà đó thuộc sở hữu bởi người mua và họ có quyền sử dụng con gà đó theo mục đích của họ.
Giá trị hàng hóa
Trong nền sản xuất hàng hóa, giả sử: 1 con gà được đổi lấy 10 kg táo. Có nghĩa là gà và táo là vật mang giá trị trao đổi. Trở lại phương trình trao đổi 1 con gà = 10 kg táo, có hai câu hỏi đặt ra, các bạn thử suy nghĩ xem?
- Tại sao, gà và táo là hai loại hang hóa khác nhau, có giá trị sử dụng khác nhau lại trao đổi được cho nhau?
- Tại sao chúng lại trao đổi theo tỷ lệ nhất định 1=10?
Mác đã nghiên cứu về hàng hóa, chỉ ra rằng các loại hàng hóa dù khác nhau về kết cấu vật chất, hay khác nhau về giá trị sử dụng , công dụng thì đều có 1 cơ sở chung đó là sản phẩm của lao động. Tức là chúng đều do hao phí lao động xã hội của người sản xuất tạo thành.
Con gà , cái bàn, quả táo, cái rìu… khác nhau về kết cấu vật chất và công dụng; nhưng chúng phải do lao động của con người mới được hình thành. Cho nên, người sản xuất trao đổi hàng hóa với nhau là chính là trao đổi lao động chứa đựng trong các hàng hóa. Các bạn nhớ nhé, thực chất họ chỉ trao đổi hao phí lao động bên trong hàng hóa đó thôi.
Giá trị hàng hóa có đặc trưng cơ bản sau:
- Giá trị biểu hiện mối quan hệ giữa những người sản xuất hàng hóa do những người sản xuất hợp tác, trao đổi hàng hóa với nhau.
- Giá trị là một phạm trù lịch sử, chỉ tồn tại trong kinh tế hàng hóa. Điều đó có nghĩa là, trong kinh tế tự nhiên (tự cấp tự túc) không có khái niệm “giá trị hàng hóa”
Mối quan hệ giữa hai thuộc tính của hàng hóa
Hai thuộc tính hàng hóa vừa thống nhất, nhưng lại có mặt mâu thuẫn. Mặt mâu thuẫn thể hiện ở chỗ:
Người sản xuất làm ra hang hóa để bán, mục đích của họ là giá trị (là lợi nhuận kinh doanh) chứ không phải là mục đích giá trị sử dụng; trong tay người bán có hang hóa tức là có giá trị sử dụng nhưng cái họ quan tâm là giá trị hang hóa tức là lợi nhuận (vấn đề lợi nhuận, ở phần sau tôi sẽ nói kỹ hơn cho các bạn).
Ngược lại, người mua rất cần giá trị sử dụng (mua gạo để ăn, mua điện thoại để dùng liên lạc…) nhưng để có giá trị sử dụng trước hết phải mua bán (lưu thông hang hóa). Tức là , trước hết phải thực hiện giá trị hang hóa, sau mới chi phối được giá trị sử dụng.
Vì vậy, mâu thuẫn giữa 2 thuộc tính ở đây là: quá trình thực hiện giá trị sử dụng và giá trị là 2 quá trình khác nhau về thời gian và không gian. Quá trình thực hiện giá trị được tiến hành trước và trên thị trường, quá trình thực hiện giá trị sử dụng diễn ra sau trong lĩnh vực tiêu dùng. Nếu giá trị của hang hóa không được thực hiện thì sẽ dẫn đến khủng hoảng sản xuất.
Tóm lại, giá trị sử dụng và giá trị của hàng hóa vừa thống nhất vừa mâu thuẫn với nhau các bạn nhé.
Kết lại
Trên đây là toàn bộ phần nội dung về Hàng hóa và hai thuộc tính của hang hóa. Lý thuyết này là nền tảng cơ sở để giải quyết các vấn đề trong kinh tế chính trịkhác như: tính 2 mặt của lao động sản xuất, nguồn gốc bản chất của tiền, sản xuất giá trị thặng dư ,…
