Nguyên nhân của những mâu thuẫn, xung đột xã hội chủ yếu bắt nguồn từ quan hệ lợi ích kinh tế giữa các chủ thể như: người lao động với người sử dụng lao động; như mâu thuẫn giữa những người sử dụng lao động; mâu thuẫn lợi ích giữa những người lao động… Nếu mâu thuẫn này diễn ra thái quá, căng thẳng có thể dẫn đến những bất ổn về mặt chính trị - xã hội, như: biểu tình, bãi công, đấu tranh giai cấp …. Để bảo đảm hài hòa các lợi ích kinh tế thì vai trò quản lý của Nhà nước là điều vô cùng cần thiết.

Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, các loại chủ kinh tế cùng tồn tại và phát triển : đó có thể là cá nhân, là tổ chức, là quốc gia, là tổ chức kinh tế quốc tế … Tuy nhiên, các chủ thể kinh tế này không tồn tại độc lập với nhau, mà chúng có mối quan hệ về lợi ích kinh tế. Mối quan hệ lợi ích kinh tế có thể thống nhất hoặc mâu thuẫn với nhau tùy theo vị trí, đặc trưng của chủ thể này đối với chủ thể kia.

Trong nền kinh tế thị trường, chúng ta thấy rằng, các chủ thể kinh tế không ngừng hoạt động kinh doanh, sáng tạo thậm chí là cạnh tranh khốc liệt với nhau. Câu hỏi đặt ra là : Điều gì đã lôi cuốn, thôi thúc họ như vậy? Đó chính là lợi ích kinh tế. Lợi ích kinh tế tồn tại dưới nhiều hình thức như : Lợi nhuận, tiền công, tiền thưởng, lợi tức… Trong kinh tế, lợi ích kinh tế chính là động lực sâu xa nhất, là yếu tố quan trọng thúc đẩy xã hội ngày càng phát triển.